İŞTE HELEN YAYI’NIN GEÇMİŞİ

Ege Denizi’nde art arda gelen depremler komşu Yunanistan’ı korkuttu. Büyük bir deprem, volkanik patlama ve tsunami tehlikesi ile karşı karşıya kalan Yunanistan bazı önlemler aldı. Ege Denizi’ndeki Helen Yayı büyük deprem yaratma potansiyeli olan fay hattının adı. Ve olası bir deprem durumunda Ege kıyılarımız da bu depremden etkilenecek. Peki Helen Yayı’nın geçmişi nasıldı?

Ege ve Akdeniz kıyıları için tehlike oluşturan fay hattı Helen, 100 veya 140 yıl arayla 7 büyüklüğünü aşan depremler oluşturmuştur. Uzmanlar bu hareketlenmenin yakın zamanda yeniden olabileceğini düşünüyor. Geniş ölçekli bir fay hattı olan Helen’in aktif olduğunu söyleniyor. Bu fayın deprem üretmesi durumunda batı kıyıları olan İzmir, Aydın, Muğla, Antalya bölgeleri zarar görebilir hatta tsunami oluşturabilir. Bugünlerde Ege Denizi’nde art arda gelen küçük ölçekli depremlerin, bu fayda büyük bir deprem meydana getirebileceği olasılığından korkuluyor.

Helen Yayı Girit Yayı olarak da biliniyor. Ayrıca Afrika levhasının Ege Denizi altına daldığı alanda oluşan aktif deprem ve volkan üreten bir tektonik alana verilen addır. Yunanistan’ın güneybatısındaki İyon Denizi’nden başlayıp, Girit Adası’nın güneyinden geçerek Fethiye Burdur fayına bağlanıp Anadolu karasına ilerleyen Helen Yayı, Ege ve Akdeniz kıyıları için büyük tehlike oluşturuyor.

Bilim insanı Prof. Dr. Naci Görür, Kıbrıs’ın güneyinden geçen “Helen Yayı’nın” dünyanın en tehlikeli fay sistemlerinden biri olduğunu belirterek, bu fayın 8 şiddeti civarında depremler üretebileceği uyarısında bulunmuştu. Peki bu fayın geçmişi nasıldı?

HELEN YAYI’NIN GEÇMİŞİ

21 Temmuz 365 sabahı gün doğumu sırasında Girit Adasının yakınlarında meydana gelen depremin, 8.5 veya üzeri olduğu tahmin edilmektedir. Depremin ardından bir tsunami meydana geldi ve Akdeniz, özellikle Libya, güney ve doğu kıyılarını harap etti. İskenderiye ve Nil Deltasında binlerce ölüme yol açtı ve gemileri kıyıdan 3 kilometre kadar içeri sürükledi.

1303 Girit depremi 8 Ağustos’ta şafak vakti meydana geldi. Şiddeti 9’du.Girit ve İskenderiye’de ciddi hasara ve can kaybına neden olan büyük bir tsunamiyi tetikledi.

1481 Rodos depremi, 3 Mayıs sabah saat 03.00’te meydana geldi. Yerel sellere neden olan küçük bir tsunamiyi tetikledi. Yaklaşık 30.000 can kaybı oldu. Deprem Antalya’da da can ve mal kaybına neden oldu.

12 Ekim 1856 yılında, gece 02.38 veya 02.45 saatlerinde meydana geldi. Depremin büyüklüğü 7,7 ile 8,3 büyüklüğündeydi. Deprem başta Girit olmak üzere Yunanistan, Malta Adası, Osmanlı İmparatorluğu, Mısır, Libya ve Adriyatik’e kıyısı olan ülkelerde hissedildi. 600’den fazla insan hayatını kaybederken 12.000’e yakın yapı zarar gördü.

7 Eylül 1999 yılında merkez üssü Atina’nın 17 km kuzey batısında meydana geldi. Depremin büyüklüğü 6.0 Ml olarak ölçüldü. Depremde 143 ölü, 1600 yaralı, 53000+ hasarlı bina kaydedildi.

Haber: Nihan Küçükkendirci