Nöbetçi Eczaneler
Fahrünnisa Zeyd, 1901 yılında İstanbul’da dünyaya geldi. Sanatla iç içe bir ailede büyüyen Zeyd, Sanayi-i Nefise Mektebi’nde (Güzel Sanatlar Akademisi) eğitim aldı. 1928’de Paris’e giderek Ranson Akademisi’nde Bissiere ve Stahlbach atölyelerinde çalıştı. İngiltere, Ürdün ve Almanya gibi ülkelerde önemli sanat merkezlerinde kişisel sergiler açtı. Paris, New York, Ürdün ve Türkiye’deki müzelerde eserleri bulunan sanatçı, soyut resimleriyle tanındı. Sanatı, portreden soyut kompozisyonlara kadar geniş bir yelpazede şekillendi. Büyük tuvaller üzerine küçük geometrik formları parlak ve çarpıcı renklerle coşkuyla boyadı. 5 Eylül 1991’de Almanya’da vefat etti.
Zeyd’in sanatı, Doğu ve Batı’nın sanatsal geleneklerini bir araya getirerek, soyut imgeler ve renklerle dolu dünyasıyla dikkat çeker. Resim dili, coşkulu ve çok yönlü yapısıyla tek bir üsluba indirgenemeyecek kadar çeşitlidir. Sanat hayatının başlangıcında, minyatür kurgusunu andıran figürlü kompozisyonlarla dikkat çeken sanatçı, sanat hayatının devamında ise vitray yüzeylerini hatırlatan geometrik ve serbest soyutlamacı eserler üretmiştir. Son döneminde ise portre çalışmalarına yönelen Zeyd, bireylerin psikolojilerini yansıtan derinlikli çalışmalarla öne çıkmıştır.
Fahrünnisa Zeyd, yaşamı boyunca İstanbul, Paris, Londra ve New York gibi sanat merkezlerinde sergiler açmış, eserleri uluslararası koleksiyonlarda yer almıştır. Sanatı, Doğu ve Batı’nın estetik değerlerini harmanlayarak evrensel bir dil oluşturmuştur. Onun eserleri, bugün de sanatseverler için ilham kaynağı olmaya devam etmektedir.
FAHRÜNNİSA ZEYD’İN ÇOCUKLARI
Yaşamı boyunca iki evlilik yapan Zeyd, bu evliliklerden toplam dört çocuk dünyaya getirmiştir. İlk evliliğini 1920 yılında yazar İzzet Melih Devrim ile gerçekleştirmiştir. Bu birliktelikten üç çocuğu dünyaya gelmiştir:
- Faruk Devrim: Ne yazık ki, Faruk henüz 2,5 yaşındayken hayatını kaybetmiştir.
- Nejad Melih Devrim: 1946 yılında Büyükada’da doğan Nejad, annesi gibi ressamlık kariyerini seçmiş ve soyut resmin Türkiye’deki öncülerinden biri olmuştur.
- Şirin Devrim: Tiyatro sanatçısı ve yönetmen olan Şirin, İstanbul Amerikan Kız Koleji’nden mezun olduktan sonra 1948’de New York’a giderek Yale Üniversitesi’nde tiyatro eğitimi almıştır. Türkiye’ye döndüğünde İstanbul Şehir Tiyatrosu’nda çalışmış ve sahneye oyun koyan ilk kadın sanatçı unvanını kazanmıştır.İkinci evliliğini 1934 yılında Irak’ın Ankara temsilcisi ve Irak Kralı I. Faysal’ın kardeşi olan Emir Zeyd ile yapmıştır. Bu evlilikten de bir oğlu olmuştur:
- Raad Zeyd: Raad, Ürdün Kraliyet ailesinin bir üyesi olarak önemli görevlerde bulunmuş ve Amman’da yaşamıştır.
Fahrünnisa Zeyd’in çocukları, annelerinin sanata olan tutkusunu ve yeteneğini farklı alanlarda sürdürerek, sanat ve kültür dünyasında önemli izler bırakmışlardır.
FAHRÜNNİSA ZEYD’İN ESERLERİ
Sanat hayatı boyunca birbirinden değerli eserler üretmiş ve kendine özgü üslubuyla dikkat çekmiştir. İşte Zeyd’in öne çıkan bazı eserleri:
- Cehennemim (1950): Sanatçının en tanınmış yapıtlarından biri olan bu eser, bugün İstanbul Modern Sanat Müzesi’nin koleksiyonunda yer almaktadır.
- Soyut Kompozisyon: Geometrik formları ustalıkla işlediği bu çalışma, İstanbul Resim ve Heykel Müzesi’nde sergilenmektedir.
- Aliye Berger‘in Portresi: Kendi kız kardeşini resmettiği bu portre, sanatçının figüratif çalışmalarına güzel bir örnektir.
- Mevleviler: Zeyd, bu eserinde Mevlevi dervişlerinin ruhani dünyasını soyut bir anlatımla aktarmıştır.
- Kerbela: İslam tarihinin önemli olaylarından biri olan Kerbela Vakası’nı konu alan bu eser, tarihsel temaların soyut bir perspektifle ele alınışını gösterir.
Fahrünnisa Zeyd’in eserleri, Doğu ve Batı sanat anlayışlarını bir araya getirerek, kendine özgü bir estetik oluşturmuştur. Çalışmaları, günümüzde İstanbul Modern ve İstanbul Resim ve Heykel Müzesi gibi önemli sanat kurumlarında sergilenmektedir.
Fatma KIVRAK