Nöbetçi Eczaneler
Ege Denizi’ndeki deprem fırtınası Yunanistan’ı alarma geçirdi. İnsanları en çok endişelendiren durum depremlerin aktif volkan hattında Santorini Adası’nın çevresinde yaşanıyor olması. Santorini, 200 bin nüfuslu Bodrum ve Datça’ya 170 km uzaklıkta kalmaktadır. Yaşanan sismik aktivite adaya 8 kilometre kadar kuzeydoğuda bulunan Kolumbo volkanı üzerinde yoğunlaşmış haldedir.
Santorini’de Son Durum
Santorini’de son günlerde binin üzerinde deprem yaşandı. ABD Jeoloji Araştırmaları Kurumuna göre, son 1 ayda oluşan deprem sağnağını verilerle görebiliyoruz. Kandilli Rasathanesi’nin verilerinde de son 24 saatte yüzlerce depremin meydana geldiği görülüyor. Şu ana kadar 11 binden fazla kişi Santorini’yi terk etti. Yunan basını bu durumu ‘’Büyük Göç’’ olarak nitelendirdi. OSINT TURK kaynaklarından yararlanarak alanı incelediğimizde aktif volkanik hat ve volkanik olmayan dış hatları görebiliyoruz. Sismik aktiviteler ise aktif olan volkanik bir yay çerçevesinde yaşanıyor. Yay boyunca 10 adet yanardağ bulunmakta. Bunlar; Santorini, Columbus, Milos, Methana, Aegina, Sousaki, Nisyros, Gyali, Kos ve Akyarlar.
Santorini küçük bir volkanik alan gibi görünüyor. Ancak işaretlenen yer aslında bir volkanın krateri ve 1884 km²’lik bir alanı kaplıyor. Kıyaslama yaparsak İstanbul’da bulunan tarihi yarımadaya karşılık geliyor. Volkanların patlayıp patlamayacağı netlik kazanmadı. Bazı uzmanlara göre sismik aktivite, lavların aşağıdan yukarıya doğru yükselmesiyle ilişkili. Yunanistan Sismik Risk Değerlendirme Komitesi Başkanı Prof. Efthymios Lekkas, depremlerin volkanik aktivite ile alakası olmadığı görüşünde. Yunan sismoloji profesörü Kostas Papazachos’a göre ise en kötü senaryo 6.3 şiddetinde büyük bir deprem. 
Yunanistan İklim Krizi ve Sivil Koruma Bakanı Vasilis Kikilias, ANT1 televizyon kanalına yaptığı açıklamada, Santorini halkının yakın zamanda veya uzun vadede herhangi bir büyük deprem yaşanması halinde sahil bölgelerinden uzaklaşarak yüksek alanlara çıkması gerektiğini belirtti. Yunanistan, Ege’deki sismik hareketlilik nedeniyle 4 adada eğitime bir hafta daha ara verdi ve Niyoz Adası’nda olağanüstü hal ilan edildi.
Liman inşa edilecek
Kikilias, Başbakan Kiryakos Miçotakis ile yaptıkları görüşmenin ardından, Yunanistan Silahlı Kuvvetleri ile işbirliği içinde adada halihazırda inşa edilen büyük limanın haricinde, deprem durumunda kullanılmak üzere özel bir limanın daha yapılmasına karar verdiklerini bildirdi.
Uzman Görüşleri Neler:
“Yeniden Şarj Oldu”
Hollandalı bilim insanı Emily Hoeft, Yunanistan basınına yaptığı değerlendirmede, Santorini adasındaki deprem ve yanardağ hareketliliğini yorumladı. Yanardağın “yeniden şarj olduğunu” söyleyen Hoeft, “Kül emisyonu olması halinde, külün miktarına ve dağılımına bağlı olarak havacılık, belli koşullar altında etkilenebilir” dedi. Küllerin ayrıca solunum sorunlarına da neden olabileceğini ifade etti. Verilerin Santorini’den değil, kuzeydoğudan kaynaklanan olası bir derin kabuk magma hareketini gösterdiğini belirtti.
Oregon Üniversitesi’nde jeofizikçi olan Emily Hoeft, dünyanın dört bir yanındaki yanardağların incelenmesinde öncü olan seçkin bir bilim insanıdır. Magmanın yüzeye çıktığı ve patlamaya neden olduğu koşulları belirlemek üzere ölçümler yapmak için kendi metodolojisini icat etmiştir.
En olası senaryo nedir: “Enjeksiyonun Durma İhtimali Var”
Hollandalı bilim insanı, Kathimeri’nin “En olası senaryo nedir” sorusunu şöyle yanıtladı: “Anydro yakınlarındaki bu yanal magma enjeksiyonunun durma ihtimali var. Çoğu zaman volkanlar magmayı kabuğun içine doğru iter ve magma asla yüzeye çıkmaz. Aslında çoğu zaman bu gerçekleşir. Magmanın bu tümsek boyunca bir noktada yüzeye ulaşması için küçük bir şans var ve bir olayımız var.”
Bunun şu anda gerçekleşmesi için en muhtemel yerin Anchor Adası’nın güneybatısındaki deniz yatağı olacağını ifade eden Hoeft, “Bu muhtemelen bir olay olarak çok dramatik olmayacaktır.” dedi ve ekledi: “Ancak şu anda önemli bir volkanik faaliyet olduğuna dair bir kanıt bulunmamaktadır. Mevcut veri analizi, Santorini’de gözlemlenen zemin deformasyonunun azaldığını göstermektedir, ancak gelişimini değerlendirmek için sürekli izleme gereklidir” ifadelerini kullandı.
Volkan bombaları!
Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü’nden Prof. Dr. Erhan Altunel, Kenan Butakın’ın sorularını cevapladı. Altunel, Santorini’deki depremler hakkında dikkat çeken açıklamalarda bulundu. Erhan Altunel, “Bölgede M.Ö. 1500’lü yıllara uzanan çok büyük boyutlu bir volkanik patlama gerçekleşmiştir. Bu volkanik patlamada, kuruluşu M.Ö. 4000’li yıllara kadar inen Akrotiri antik kenti volkanik küllerin altında kalmış, kente volkan bombaları düşmüş ve kent terk edilmiştir” dedi. Ve ekledi; “Bu doğa olayının neden olabileceği tehlikelere karşı önlem alınırken tehlikenin boyutlarının göz ardı edilmemesi gerekir” ifadelerini kullandı.
Yunan adası Santorini’de Heyelan!
Atina Üniversitesi (EKPA) Disiplinlerarası Risk ve Kriz Yönetimi Komitesi tarafından yayımlanan açıklamada, depremler dışında şiddetli yağışların da heyelanı tetikleyebileceği belirtildi. Özellikle farklı aşınma oranlarına sahip bölgelerde zayıf kaya tabakalarının zamanla üstteki sert kayaları destekleyemez hale geldiği kaydedilen açıklamada, bunun çökme ve kaymalara neden olabileceği vurgulandı. EKPA uzmanlarının, Santorini ve çevresindeki adalarda heyelan risk analizlerini sürdürecekleri ve ilerleyen süreçte daha fazla önlem önerisi sunacakları ifade edildi.
Türkiye etkilenecek mi?
Uzmanlara göre Ege Denizi’ndeki volkanlar kül püskürtebilir. Küller de rüzgar sebebiyle hem havadan hem de deniz dalgalarıyla ülkemize doğru gelebilir. Uçuşlar aksayabilir. Yağış azlığı ve kuraklıklar görülebilir. Ayrıca volkanların patlaması sonucunda tsunami; Kuşadası, Bodrum ve Datça kıyılarını vurabilir.
Tarih tekerrür eder mi?
Volkan Adası diyebileceğimiz bu yerde, geçmişin en büyük patlamaları gerçekleşmişti. Binlerce yıl önce olanlar tekrar yaşanırsa, sadece Santorini değil Ege ve Akdeniz kıyıları da etkilenecek. Çeşme, Bodrum, Girit ve Atina da büyük bir tsunami senaryosu gerçekleşebilir. M.Ö 1600’de Thera yanardağı patladı. Yaşanan patlamada dev tsunamiler Minos uygarlığını yuttu. Batı Anadolu kıyıları küle boğuldu. İzmir, Çeşme’de bulunan ‘Çeşme Adamı’ işte bu felaketin kurbanlarından biriydi. Tarih bazen kendini tekrar eder. Peki bu doğa olayı geçmişten gelen bir uyarı olabilir mi?
Haber: Gupse MAMUH