Verim Değil Ölüm

Türkiye’den ihraç edilen gıdaların Avrupa Birliği’nden (AB) “zararlı kimyasallar” nedeniyle geri dönmesi üzerine tarım ürünlerini yetiştirirken kullanılan pestisit ülkenin gündemine oturdu. Öyle ki pestisit konusu Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne (TBMM) taşındı. Bu konuda TMMOB Gıda Mühendisleri Odası İzmir Şube Başkanı Ömer Ulaş Kırım’a pestisitin insan sağlığı üzerindeki etkilerini ve sorunun çözüm önerilerini sorduk.

Ülkenin gündeminde yer alan tarım ürünlerindeki pestisit oranını değerlendiren Ömer Ulaş Kırım, “Dünya Sağlık Örgütü’nce en tehlikeli ve muhtemel kanserojen olarak sınıflandırılan pestisitler için ilgili merciler gerekli adımları ivedilikle atmalı, hatta ülkemizde de yasaklamalıdır.” dedi. Kırım, özetle şunları söyledi:

ÜLKEMİZDE YASAKLAMALIDIR

“Pestisit kullanımı halk sağlığını olumsuz bir şekilde etkileyen önemli bir sorundur. Gıdalar ve insan sağlığı dışında hayvanlar ve doğa üzerinde de ayrıca böcek türlerinde yıkıma neden olup biyoçeşitliliğe zarar verir. Bulaşı yoluyla çevreyi kirleten pestisitler sadece kullananları değil, pestisit kullanılmış ürünü tüketenlerin sağlığını da etkiler. Dünya Sağlık Örgütü’nce en tehlikeli ve muhtemel kanserojen olarak sınıflandırılan pestisitler için ilgili merciler gerekli adımları ivedilikle atmalı, hatta ülkemizde de yasaklamalıdır.

SEBEPLERDEN BİRİ İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ

Ne yazık ki Türkiye’deki tarım alanlarında böcek gibi bitkiye zarar veren canlıları ya da yabani otları önlemek veya yok etmek için kullanılan pestisit oranı her geçen gün artıyor. Son dönemlerdeki pestisit kullanımının artmasının en büyük sebeplerinden biri iklim değişikliğidir. Aşırı sıcaklık, kuraklık ve nem sebebiyle hastalık ve zararlılar artmakta ve üretici de bununla mücadele etmek için maalesef ki daha fazla ilaç kullanımına yönelmektedir.

ÇİFTÇİLERİ BİLİNÇLENDİRMEMİZ GEREKİYOR

İlaç kullanımındaki en büyük yanlışlıklar ilacı doğru zamanda ve ölçülü kullanmamaktadır. İlaç kullanımı konusunda çiftçilerimizi bilinçlendirmemiz ve denetimleri sıklaştırmamız gerekmektedir. İlaç kullanımını azaltmaya yönelik kamusal politikalar izlememiz gerekmektedir. Ayrıca pestisit grubundaki kimyasal satışları Bakanlık tarafından kontrol edilmelidir. Hangi pestisit, kime ne kadar satılmış veya ülkeye ne kadar girmiş, takibi yapılmalıdır. Avrupa Birliği’ne yapılan ihracatımızda da hatalı pestisit kullanımı sonucu ülkeye geri dönen ürünleri gündemde de takip etmekteyiz.

PESTİSİTSİZ ÜRETİM VİZYON OLMALI

AB’nin koymuş olduğu pestisit limitleri insan ve çevre sağlığı üzerinde minimum etkiye sahip olmasını hedefler. Ülkemizin doğru bir politika belirlemek için pestisit kullanımını kontrollü sağlamak ve ilerleyen dönemlerde de pestisitsiz üretim yapılmasını sağlamak gibi vizyonları olmalıdır. Aksi takdirde taklit, tağşiş konusunda olduğu gibi kontrolsüz pestisit kullanılmış ürünler toplum ve nesiller boyu sürecek sağlık problemlerini peşi sıra getirecektir. Bizlerin talep ettiği gibi taklit, tağşiş listelerinde yapıldığı gibi pestisit kalıntısı bulunan ürünlerin ve firmaların da listeleri şeffaf biçimde paylaşılmalıdır. Bu durum bakanlığın şeffaf denetim mekanizması ve güven mekanizması için atılması gereken önemli bir adımdır.”

RASFF (The Rapid Alert System for Food and Feed)  2023 Raporu’na göre Türkiye, pestisit kaynaklı bildirimlerde dört yıldır ilk sırada bulunmaktaydı.

 

Haber: Büşra TOPTAŞ